Przejdź do głównej zawartości

Obrona zwierząt i astrologia, czyli kryminał metafizyczny

Sięgnąłem po najnowszą powieść Olgi Tokarczuk. Ta autorka jeszcze mnie nie zawiodła, a kilka razy udało jej się mnie zaskoczyć i zadziwić, pozytywnie oczywiście. Najnowszą powieść Prowadź swój pług przez kości umarłych brałem więc do ręki bez lęku, za to z niecierpliwą ciekawością.

Główna bohaterka, Janina Duszejko (ostrożnie, nie lubi jak się do niej mówi po imieniu!) jest już w takim wieku i w takim stanie, że co wieczór myje dokładnie nogi, na wypadek, gdyby w nocy miało ją zabrać pogotowie. Mieszka samotnie na płaskowyżu w Kotlinie Kłodzkiej. Lubi zwierzęta, horoskopy i poezje Blake'a. Pewnej zimy ginie jej sąsiad. Smutny wypadek, policja nie stwierdza udziału osób trzecich. Pani Duszejko ma jednak teorię, że zwierzęta zemściły się na zmarłym za kłusownictwo. Teoria wydaje się być niedorzeczna, ale kolejne zgony zaczynają świadczyć na jej korzyść. Giną głównie myśliwi, a na miejscu tragedii zawsze zostają liczne ślady saren. Czyżby przyroda ukazywała swe mroczne oblicze?

Zagadka kryminalna jest pretekstem do rozważań na temat koegzystencji cywilizacji i natury we wszechświecie i wpływu, jaki może wywierać wszechświat na ludzi i przyrodę. Autorka pokazuje także życie w małym miasteczku, nieufność wobec obcych i „nienormalnych", uległość wobec możnych, władz lokalnych i kleru.

Czy jest to powieść wielka? Moim zdaniem, nie; jest to powieść dobra. Można w niej odnaleźć klimat Olgi T. znany z poprzednich utworów, można śledzić ciekawą i dość niewyświechtaną intrygę kryminalną. Można odetchnąć górskim powietrzem z polsko-czeskiego pogranicza, jak również zasmakować w twórczości Blake'a, którą powieść jest smakowicie okraszona. Autorka nie wyznacza tą powieścią nowych trendów w literaturze, ale nie to jest najważniejsze. Najważniejsze, to pisać tak, aby czytanie było przyjemnością (czego i sobie życzę). Polecam i zapraszam do lektury.

Olga Tokarczuk Prowadź swój pług przez kości umarłych, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2009.

Popularne posty z tego bloga

Prawdziwa zupa czyli jak uniknąć razów męża

Kilkanaście lat temu ruszyła kampania społeczna przeciwko przemocy wobec kobiet. Sztandarem tej kampanii był plakat przedstawiający kobietę pobitą – z siniakami i zadrapaniami – opatrzony podpisem: „Bo zupa była za słona”. Zestawienie poruszające, wywołujące u każdego w miarę wrażliwego odbiorcy poczucie absurdu i sprzeciwu wobec takiego (czytaj: przedmiotowego i okrutnego) traktowania drugiego człowieka. Jaki skutek odniosła ta kampania? To pytanie do socjologów, jednak na pewno udało się zwrócić uwagę szerszego grona obywateli na to wstydliwe zagadnienie. Przedtem mówiono, że kobieta powinna dźwigać swój krzyż, że związek małżeński jest święty, a żona jest przeznaczona mężowi, który jest „panem domu”. Jeszcze głupsze w mojej skromnej opinii jest porzekadło, że mężczyzna jest głową domu, a kobieta ma być szyją (co rozumiem tak, że kobieta może co najwyżej sprytnie manipulować mężem i forsować swoje potrzeby/pomysły niepostrzeżenie, by mąż myślał, że to on decyduje), co od razu wykluc...
Czytaj więcej

Czas na nowy afisz

Staram się nie pisać wprost o polityce, ale dziś to zrobię. Mówi się: zainteresuj się polityką, zanim polityka zainteresuje się tobą. No i przyszedł dla polskich wyborców czas, że polityka się nimi zainteresowała w takim stopniu, że polityką zainteresować się musieli. O prawdziwości tego twierdzenia niech świadczy frekwencja w wyborach – do tej pory niespecjalnie zajmujących – samorządowych. Nie sam wynik jest tu znamienny, a właśnie frekwencja.   Okazało się, że nie jest z nami tak źle, jak to mówili panowie naukowcy, analitycy, dziennikarze, publicyści i inni spece. Tak zwany przeciętny wyborca, niezależnie od poglądów, jest w stanie władzy wybaczyć wiele, jeśli władza niewybaczalne sprawy zrekompensuje. A przynajmniej jeśli wiarygodnie coś obieca, a potem dotrzyma (co rzadkie), a przynajmniej stworzy pozory dotrzymania. Jeśli jednak władza obiecuje nieudolnie, dotrzymuje rzadko, a zamiast pozorów prezentuje chucpę i arogancję, ludzi traktuje jak niezbyt rozgarnięte dzieci – no,...
Czytaj więcej

Osnowa i wątek

Dwa układy nitek, z których powstaje tkanina. Nitki muszą być dobrej jakości, muszą też pasować do siebie i być umiejętnie zespolone. Jeśli któryś z tych warunków nie będzie spełniony, tkanina będzie słaba, niskiej jakości, albo po prostu nie do użytku. To dlatego tanie ubrania często po dwóch-trzech praniach nadają się tylko do wytarcia kurzu z półki, bo gdy je założymy, menel pod sklepem częstuje nas bułką. Terminy „wątek” i „osnowa” w przenośnym znaczeniu mogą również odnosić się do literatury, filmu i innych dziedzin twórczości artystycznej (i nie tylko). W kinie i literaturze jest to szczególnie ładna analogia – osnowa fabuły to tło, świat przedstawiony, realia epoki, scenografia; wątek to akcja, przeżycia, problemy i dylematy bohaterów. Aby stworzyć dzieło dobrej jakości należy zadbać o osnowę i wątki, a potem spleść je ze sobą solidnie, a lekko; mocno, lecz finezyjnie. Nie mam tu na myśli równowagi za wszelką cenę, ale właściwy dobór proporcji, w zależności od zamierzonego efek...
Czytaj więcej